«Ертегілер еліне саяхат»

    Үсенова Орынкүл Оразайқызы  КМҚК №7 «Алпамыс» балабақшасының  тәрбиешісі

Қарағанды облысы,Сәтбаев қаласы

Мақсаты: балалардың халық ауыз әдебиетіне деген қызығушылығын арттыру.

Білімділік:өздері білетін ертегілерінің кейіпкерлерінің кейіпкерлерін атау арқылы, тілдерін жеткізе отырып,ертегіні кейіптендіре білуге үйрету.

 Дамытушылық: балалардың тіл байлығын ,есте сақтау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік:  балаларды достыққа,бірлікке баулу, ертегілерді сүюге және адамгершілікке, мейірімділікке тәрбиелеу.

Сөздік жұмыс: шал,кемпір, бауырсақ,қоян, қасқыр,аю,түлкі.

Шаттық шеңбер:  балалар бүгін бізде бір ерекше күн. Көп қонақтар келіпті,келген қонақтармен амандасайық.

Армысың, жарық әлем!

Армысың, арайлы  таң !

Армысың, менің достарым!

Сәлеметсіңдерме,балалар!

Сәлеметсіңдерме, қонақтар !

Барысы: 

-Балалар қазір жылдың қай мезгілі?

-Қыс мезгілі

-Қыс мезгілінде неше ай бар?

-Желтоқсан,қаңтар,ақпан.

-Қыс мезгілінде ауа райы қандай болады?

-Күн суық,салқын болады.

-Қыста не жауады?

-Қыс туралы кім тақпақтар айтады?

Жанерке:  

Далада қар борайды,

Ақ мамыққа орайды,

Мұз   болады батады,

Жып –жылтыр боп жатады.

-Балалар өткенде бізге кім келді? Кіммен танытық?

-Орман дәрігері тоқылдақ туралы.

-Тоқылдақты  неге орман дәрігері деп атаған?

Тоқылдақ орман ағаштарын емдейді,ағаштарды құрт-құмырсқадан қорғайды.

-Жарайсыңдар,балалар,сендерөткен сабақты ұмытпапсыңдар.

-Балалар бүгінгі ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті   «Ертегілер еліне саяхат» .

-Балалар біз қандай ертегілермен таныстық? -«Шалқан», «Үйшік», «Бауырсақ»

- Балалар мына суретке қараңдаршы,қандай ертегілер бейнеленген?

Келген қонақтарға «Бауырсақ» ертегісін сахналап берейік.

Ертеде шал мен кемпір болыпты. Бірде шал маған дәмді бауырсақ пісіріп берші, -деді кемпіріне.

Ұнның біткені қашан, бауырсақты неден жасаймын?

-Қаптың түбін қағып  орнын сыпсырсаң,біраз  ұн да диналып қалар,-депті сонда шал.Кемпір қаптың түбін қағып,төгілгенін сыпырып,екі уыстай ұн жинайды. Оған қаймақ қосып, қамыр илейді.Содан соң оны майға қуырады. Піске бауырсақты терезе алдына суытып қояды.Жата-жата жалыққан Бауырсақ терезеден жерге домалап түсіп,кемпір мен шалдан қашып кетеді. Домалап келе жатып,ол Қоянды кездестіреді.

Қоян Бауырсаққа:

- Бауырсақ , Бауырсақ, мен сені жеймін,-дейді.

-Мені жеме,Қоян.Мен саған өлең айтып беремін:

Мен Бауырсақ, Бауырсақ,

Қаптың түбін қағып ап,

Апам екі уыс ұн жинап,

Ал сенен қашу Қоян,

Қиын емес маған,-деп Бауырсақ домалай жөнеледі.

Қоян аң-таң болып жолда қалады.

Қояннан құтылған Бауырсақ  домалай-домалай орманға жетеді. Ойламаған жерден алдынын бір сұр қасқыр шыға келеді де:

-Жемеші мені,қасқыр,мен саған өлең айтып беремін,-деп ол әндете жөнеледі.

Мен Бауырсақ, Бауырсақ,

Босқа тұрсам, ұмтылармын,

Қасқыр,сенен де құтылармын.

 Бауырсақ домалап кете барады. Қасқыр аңтарылып артта қалады.

Сол домалаған қалпы ол қорбандаған Аюға жетіп тіреледі.

-Аю: 

- Мен Бауырсақ, Бауырсақ  мен сені жеймін! –дейді ақырып.

-Тоқтай тұр, Аю ,оданда менің өлеңімді тыңда,-деп Бауырсақ кідірместен әндете бастайды:

Мен Бауырсақ, Бауырсақ,

Аюға келді кезек,

Одан қашу керек,-деп жолын жалғастырады.Осылайша, Бауырсақ аюдан да құтылады. Аңғау Аю аузын ашып қала береді.

Алаңсыз домалап келе жатқан Бауырсақ енді қу Түлкіні кездестіреді.  Бауырсақты көріп қуанып кеткен Түлкі:

-Амансың ба, Бауырсақ, Бауырсақ....

Түлкі қазір сенен

Оңай қашып кетем.

-Әнің жақсы екен,-деп қу Түлкі.Бірақ қартайдым,құлағым дұрыс естімейді. Тұмсығыма шығып өлеңіңді қайта айтшы, жақсылап тыңдап алайын.

Мақтау сөзге елпілдеп кеткен  Бауырсақ ойланбастан түлкінің тұмсығына домалап мініп, әндете жөнеледі.

Мен Бауырсақ, Бауырсақ....

Қаптың түбін қағып ап ....

Сол-ақ екен , қу түлкі оны «ап» деп жеп қояды. Қанын сипап бір тояды.

Рефлексті коррекциялаушы.

-Балалар,сендерге достарынның сахналаған ертегісі ұнады ма? Ертегіде  қандай кейіпкерлер бар?

-Ұнады.Ата мен әже, Аю,Қоян, Қасқыр.

-Түлкі қандай аң екен?

-Түлкі қу екен.

-Ол Бауырсақты алдап жеп қойды.

-Аяжан сен бауырсақты жақсы ойнадын.

Жарайсыңдар, балалар!

Күтілетін нәтиже:

Білуге тиіс: балалар кейіпкерлерін атай білу.

Түсінеді: кейіпкерлердің қимыл-қозғалысын сала білуі.

Көрсетеді:  дауыс ырғағын салуды.

Үсенова Орынкүл Оразайқызы  КМҚК №7 «Алпамыс» балабақшасының  тәрбиешісі

Қарағанды облысы,Сәтбаев қаласы

Білім беру саласы: Қатынас

Мақсаты: Ертегі арқылы балалардың ай-қиялын дамыту. Балаларды әдеби кейіпкерлердің әрекеттері мен жүріс-тұрысын талдауға, оларға қабылданған ережелерге сәйкес баға беруге үйрету. Сахналық мәдениетін қалыптастыру.

Дамытушылық: Шалқан ертегісін әңгімелеп, сахналай отырып, тілдік қорын жетілдіру, ойлау, көру, есте сақтау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік: Достық, бірлік сезіміне тәрбиелеу.

Көрнекілік: Бақша тіршілігін бейнелеген шиырма, кейпкерлер: ата, әже, немересі, ит, мысық, тышқан.

Әдіс-тәсілдер: Сахналау, әңгімеліп көрсету, сипаттап түсіндіру, сұрақ-жауап, мадақтау қортындылау.

Билингвальды компонент: Ата – дедушка, әже – бабушка, немере – внучка, ит – собака, мысық – кошка, тышқан – мышь, шалқан – репка.

Жүргізуші: Құретті қонақтар,бүгін сіздердің назарларыңызға «Шалқан» ертегісін байқауын ұсынғалы отырмыз. Балалар, бүгін біз үшін ерекше күн, біздің оқу іс-әрекетімізге қатысу үшін көптеген қонақтар келіп отыр. Олай болса қонақтармен сәлемдесейік.

Балалар: Қонақтармен сәлемдеседі.

Қош келдіңіздер бәріңіз,

Ертегілер еліне.

Қонақтарға қарашы,

Бәріне де ізетпен,

Сіздерге сәлем береміз.

Жүргізуші: Балалар, қазір жылдың қай мезгілі?

-Көктем.

-Күн қандай?

-Жылы.

-Не жауды?

-Жаңбыр.

-Ендеше біз мына жерге отырып мына сурет бойынша әңгімелесейік. Мына суретте қандай ертегі екенін білесіңдер ме?

-Мынау қандай ертегі?

-Шалқан.

-Ал мынау кім?

-Ата.

-Ал мынау кім?

-Әже т.б.

-Ал ендеше, балалар, «Шалқан» ертегісін тыңдайық.

Атай шалқан егіпті. Шалқан үйдей болып өсіпті. Атай шалқанды жерден суырып алмақ боп, шалқалай тартады. Олай тартқылайды, былай тартқылайды, суыра алмайды.

Атай әжейді шақырады. Әжей атайдың белбеуінен ұстайды, атай шаланның желегінен ұстайды, олай тартқылайды, былай тартқылайды, суыра алмайды.

Әжей немере қызын шақырады. Немере қызы әжейдің белінен ұстайды. Атай шалқанның желегінен ұстайды, олай тартқылайды, былай тартқылайды, суыра алмайды.

Немересі күшігін шақырады. Күшік мысықты шақырады. Мысық күшіктің құйрығынан ұстайды, күшік немере қыздың етегінен ұстайды, қыз әжейдің белінен ұстайды, әжей атайдың белбеуінен ұстайды, атай шалқанның желегінен ұстайды, олай тартқылайды, былай тартқылайды, суыра алмайды.

Мысық тышқанды шақырады, тышқан мысықтың құйрығынан ұстайды, мысық күшікің құйрығынан ұстайды, күшік немере қыздың етегінен ұстайды, қыз әжейдің белінен ұстайды, әжей атайдың белбеуінен ұстайды, атай шалқанның желегінен ұстайды, қатты тартып қалғанда, шалқанды суырып алыпты.

Есікті қағып, қуыршақ Айша кіреді. Балалармен амандасып, олардың көңілді болып қуанып жатқандары көріп, қуаныштарымен бөлісіп оларға сыйлық береді. Себет толы қызыл алма, сосын балалармен бірге ойын ойнайды.

Қимылды ойын: «Күн мен жаңбыр»

Қортынды: Енді шеңберге тұрып, қолымыздан ұстап.

Қол ұстасып тұрайық,

Шеіберді біз құрайық.

Көріскенше күн жақсы,

Сау-саламат болайық.

Балалар бүгін өте тамаша өнер көрсетіңдер. Бізге келген қонақтарға рақметімізді айтып, сау болыңыздар дейік.

Үсенова Орынкүл Оразайқызы  КМҚК №7 «Алпамыс» балабақшасының  тәрбиешісі
Қарағанды облысы,Сәтбаев қаласы

Күзгі саябаққа саяхат.

Білім беру саласы: Таным

Мақсаты: балалардың табиғат құбылысын жайлы ұғымдарын кеңейту. Күзгі саябақты сұлулығын тамашалай білуге тәрбиелеу және ойындар арқылы шапшаң қимылдар жасау икемділіктерін.

Дамытушылық: Балаларды жылдың күз мезгілімен, табиғаттағы күзгі ерекшеліктермен таныстыру.

Тәрбиелік: Табиғаттың сұлулығын түсініп, табиғат аясындағы қарапайым мінез-құлық ережелерін сақтап, табиғатқа қамқор болуға тәрбиелеу.

Көрнекіліктер: Сары, қызыл жапырақтары бар ағаштар, жерде сары, қызыл жапырақтар, музыка, көлдің макеті, тастар т.б.

Әдіс-тәсілдер: түсіндіру, сұрақ-жауап, ойын ойнау, саяхат, мадақтау.

Билингвальды компонент: жел – ветер, су – вода, саябақ – сад.

Тәрбиеші: Балалар, біз бүгін күзгі саябаққа барамыз. Саябаққа жету үшін бірнеше кедергілерден өтеміз.

Күз мезгілі жайлы балаларға сұрақ қойылады.

-Балалар, қазір қандай жыл мезгілі?

-Күз мезгілі.

-Күзде ауа-райында қандай өзгерістер болады?

-Күн суық болады, жаңбыр жауады.

-Дұрыс айтасыңдар, балалар, сендер күз мезгілі жайлы жақсы біледі екенсіңдер. Ал енді күз мезгілі жайлы тақпақ айтып беріңдерші.

Арайлым:Берекесін сыйлауға ,

Өлкемізге күз келді.

Жемістерін жинауға

Шақырады біздерді.

              Шыңғыс:

           Дала сары киінді,    

Самал соқты салқындау.

Қырмандарға үйілді,

Алтын астық – алтын тау.

             Арайлым:

Әлден-ақ үлгерді,

Ағарып тау үсті.

Суық жел гүлдерді,

       Сарғайтып тауысты.

Дарын:

Түсті алтын жапырақ

Ағаштан үзіліп.

Жасыл шөп қурады,

Жейді түс ажарын.

Тәрбиеші: Балалар күз туралы тақпақтар біледі екенсіңдер. Ал енді саябаққа жету үшін кедергілерден өтейік. Жолымызда өзен бар, суды баспай өтуіміз керек, сосын аяғымызды көтеріп, жолда жатқан кедергілерден аттап өту керек. Балалар кедергіден өтіп, шаршағаншығарсыңдар. Енді біз сергіту сәтін жасайық.

Жел соғады бетке

Шайқалады талдар,

Жел тыныш, тыныш,

Талдар биікке өрлей бар.

Енді міне шамалы жүрейік, міне саябаққа жеттік.

-Балалар, қараңдаршы қандай әдемі саябақ. Талдарды сарғайып, қызарып  кеткен жапырақтар, жердегі бәрі төселген жапырақтар, сарғайған шөптер.

-Балалар, жапырақтарға қараңдаршы, жел соғып, жапырақтарды жерге түсіп жатыр. Қатты самал жел соғып жапырақтарды ұшырады. Сол кезде есік қағып дүрсілдеп жел келді.

Жел: Мұнда не істеп жүрсіңдер? Мен сендерді қазір ұшырып жіберемін.

Тәрбиеші: Жел, тоқташы, біз саябаққа саяхатқа келген едік. Күзгі саябақтың сұлулығын тамашалап тұрмыз. Сен бізбен бірге ойнайсың ба?

Жел: Жарайды, ойнайын.

Тәрбиеші: Күзгі жемістерді жинайық. Сосын олардың аттарын атайсыңдар.

Жел: Жарайды, балалар, қандай жемістерді білежі екенсіңдер, көрейік.

Тәрбиеші: Бір, екі, үш жемістерді шашайын оны теріп алыңыздар.

Жел: Туф, мен шаршап келгенде біраз көңілімді көтерді. Сендермен ойнап ашуымды тарқаттым. Мен сендерге сыйлық әкелдім, соншалықты риза болғаныма. Ал енді қоштасайын, сау болыңыздар!

Тәрбиеші сыйлықты алып, балалармен бірге желмен қоштасады.

Маңғыстау  облысы

Қарақия  ауданы

Құланды  орта  мектебінің

Бастауыш  сынып  мұғалімі

Уткилбаева  Гулсим  Утеушкызы

Сабақтың тақырыбы: Щ  дыбысы мен әріпі

Мақсаты : Таныту, әріптің  сөздегі орны  туралы түсінік беру арқылы  жазылатын  сөздерді дұрыс  оқу  мен жазуға үйрету дыбыстық , буындық талдау жасату.

Дамытушылық:     Оқушылардың оқу  әріптерімен шұғылданып  өз беттерімен  жұмыс  жасау  арқылы  теориялық ойлау, сөйлеу қабілеттерін және  шығармашылығын  дамыту.

Тәрбиелігі: Ауызекі сөйлеу , сәлемдесу, үлкенді сыйлау мәдениеттерін  қалыптастыру. Таза, сауатты жазуға  тәрбиелеу.

Әдістер:Сұрақ- жауап , дамыта оқыту, ойын ізденушілік.

Көрнекілігі: Суреттер , буындар.

Сабақтың барысы :

I Ұйымдастыру.

1.Амандасу оқушылармен. жақсы оқушылар  бүгінгі  сабағымызға қонақтар келіп отыр, яғни біздің білімдерімізді бағалау үшін.

Сонымен үй тапсырмасынан бастайық үйге қандай   тапсырма берілді.

Е, Э дыбысын оқу  және жаттау.

-оқушылар үй  тап өз беттерімен айтады.

-өте жақсы енді бізге орман  аңдарыда өз тапсырмаларымен  келіп отыр   екен.

тақтаға назар  аударайық аюдың тапсырмасы.

сұрақ

          а) 1 жылда неше жыл мезгілі  бар ?  (төрт жыл мезгілі ) жаз, күз, қыс, көктем.

          ә) Қыс мезгілінің  ерекшелігін ата ?

              жерді қар басады,

              балалар шанамен  ойнайды.

              Сырғанақ тебеді.

          б) Дауысты дыбыс нешеге бөлінеді ?

               2- ге жуан және жіңішке.

          в) Дауыссыз дыбыс нешеге  бөлінеді.(3-ке)

          г) Қосарлы  дауысты дыбыс.

              оқушылар  жауап береді .

        орманнан келген  тиіннің сұрағы

          Тазалықта бірден сіз

           Щеткаңыздан іздеңіз. (Щ) дыб.

           Щ-щ-щ   оқушы қайталайды.

           Жақсы оқушы щ дыб кездесетін  тақпақтар білеміз бе ?

          -Иә. оқушы айтады .

            Щеткалар бар түрлі

            әр жерде олар тұрады.

            Ащы  тамақ ауыр,

            Тұщы тамақ тәуір.

            -Щ дыбысы орыс  тілінен енген  дыбыс.

             Оқулығыңызды  ашайық, оқулықпен жұмыс.

           Мәтіннің мазмұнымен  таныстырамын.

           Балқаш мәтінін.

           Щеткалар өлеңін оқып жаттаймыз. Көлдер- Арал, Алакөл , Марқакөл , Зайсан.

           Қоянның тапсырмасы.

           Жақыс оқушылар егер сендер  Щ дыбысын  толық танып болсаңдар. Щ. әріпін дәптерімізге жазамыз.

           оқушылырға  түсіндіріп жаздырымын

           оқушылар  қолымызды жоғары  көтереміз. Щ әріпін  ауада саламыз

           Қолға қалам аламыз,

           Көркем етіп  жазамыз.

- Оқушы өздері орындайды.

Түлкінің  тапсырмасы.

  «Адасқан буындар» ойыны.

  Оқушы буыннан  сөз құрайды.

Сабақ бекіту.

Мақсаты: а)Шығарманы оқып беру арқылы түсініктерін қалыптастыру.

ә)Әңгімелеп беруге, диалог сөздерді мәнеріне келтіре айта білуге дағдыландыру.

б)Үлкендерді құрметтеуге тәрбиелеу.

Күні: 21.10.2016

Ұйымдастырылған оқу іс - әрекетінің технологиялық картасы

Білім беру саласы: Қатынас

Бөлімі: Көркем әдебиет(тіл дамыту,математика,музыка, қоршаған ортамен танысу)

Оқу іс-әрекетінің тақырыбы: Айтшы, әжетай. 16 – бет.

Оқу іс-әрекетінің мақсаты: балаларға өлеңді жаттата отырып, үлкендердің еңбегін бағалай білуге, үлкендерді сыйлай білуге тәрбиелеу.

Сөздік жұмысы: қаракөл қой, табын, жиен аға, нағашы, жезде. Ақтабан-белгілі бір аттың жеке аты.Қаракөл қойы-қойдың түрі

Оқу іс-әрекетінің көрнекіліктері: нотбук,презентация, А4, маркер, тақпақта суреттелген мамандық иелерінің суреттері.

Әдіс – тәсілдері: Түсіндіру, көрсету, үйрету, сұрақ – жауап, ойын, сөздік, тіл жаттықтыру, мнемажол арқылы тақпақтар,тірек сызба арқылы өленді жаттау, мақтау, мадақтау, қорытынды.